Hesabım
Sepetim
Çay yapmak için kullanılan, genellikle iki parçadan meydana gelen pişirme gerecine “çaydanlık” adı verilmektedir. Çaydanlıklar yaygın olarak kullanılmaya başlanan ilk yıllarda tek parça halinde iken, zaman içerisinde iki parçalı hale getirilmiştir. Günlük ihtiyaçların giderilmesinde kullanılan iki parçalı çaydanlığın alt kısmı daha büyük, üst kısmı ise daha küçük boyuttadır. İki parçanın da üzerinde geniş bir ağız ve ağız kısmını kapatmak amacı ile kullanılan kapak yer almaktadır. Çay servisi sırasında suyun bardaklara doldurulabilmesi amacı ile gövde bölümünde el ve bardak arasında en uygun açı ile dökülmesini sağlayacak biçimde dar ağızlı bir ibrik bulunmaktadır.
Binlerce yıl önce kullanılan çaydanlık Çin kültürünün bir parçası olarak kullanılmıştır. Bronz ve diğer metallerden yapılan seramik güğüm ile şarap kaplarından esinlenilerek yapılan çaydanlık, temel ihtiyaçların karşılanması konusunda oldukça önemli bir işleve sahiptir. Tarihte en eski çaydanlık örneği Çin’de bir müzede sergilenen çaydanlıktır. Çay ise 17. yüzyılın sonlarında Çin’den Avrupa’ya lüks tüketim ürünü olarak ihraç edilmiştir. Çay ile birlikte porselen çaydanlıklar getirilerek zaman içerisinde her eve girmeye başlamıştır. Türk mutfağının en önemli gereçleri arasında yer alan çaydanlık seti herkesin evinde bulunmaktadır. Bunun sebebi ise Türkiye’nin en fazla çay tüketen ülkeler arasında yer almasıdır. Ocak veya tüp üzerinde çay demlemeyi sağlayan çaydanlıkların birçok farklı modeli bulunmaktadır.
Hem evlerde hem de iş yerlerinde sıklıkla kullanılan çaydanlıklar, Türk kültürü içerisinde son derece önemli bir yere sahiptir. Renklerine, işlevlerine ve üretildikleri malzemelere göre çok sayıda çaydanlık modelleri bulunmaktadır. Çaydanlık modelleri, boyutlarına göre farklılık gösterebilmektedir. Kullanıcıların ihtiyaçlarına göre küçük çaydanlık, orta boy çaydanlık ve büyük çaydanlık modelleri bulunmaktadır. Bu çaydanlık boyutlarının farklı birçok rengi ve çeşidi bulunmaktadır. Kişiler kendi zevklerine ve ihtiyaçlarına en uygun çaydanlık çeşitlerini tercih edebilmektedirler. Büyük boy çaydanlıklar genellikle kalabalık aileler ve işyerleri için tercih edilirken, küçük boy çaydanlıklar ise çekirdek aileler tarafından kullanılmaktadırlar.
Piyasada iki kişilik çaydanlık çeşitleri ve bulunmaktadır. Yalnız yaşayan kişiler veya evli çiftler tarafından iki kişilik çaydanlık modelleri sıklıkla tercih edilmektedir. Tekli çaydanlıklar ise tek parçadan meydana gelmektedir. Bu çaydanlık modelleri demlikten oluşmaktadır. Birkaç bardaklık çay demlemek amacı ile gönül rahatlığı ile kullanılabilmektedir. Orta boy çaydanlıklar ise herkes tarafından tercih edilebilmektedir. Süzgeçli çaydanlık modelleri de sıklıkla kullanılan modeller arasında yer almaktadır. Çay doldurma sırasında küçük çay yaprakları bardağa düşebilmektedir. Bu durum ise çay keyfini gölgeleyebilmektedir. Ancak süzgeçli çaydanlıklar sayesinde bu küçük çay yaprakları bardağa düşmemektedir. Musluklu çaydanlık modelleri ise semaver olarak kullanılmaktadır. Musluklu çaydanlık modellerinin bazılarında yalnızca su haznesinde musluk varken, bazı modellerde ise hem demlik hem su haznesinde musluk bulunmaktadır. Kalabalık aileler ile iş yerleri için son derece uygundur.
Çaydanlık çeşitleri üretildikleri malzemeye göre de değişmektedir. Çaydanlıkların gövde kısımlarının malzemesi; demleme süresi, dayanıklılık, pratik kullanım, uzun vadeli kullanım ve estetik görünüm gibi farklı detaylar düşünülerek tasarlanmaktadır. Emaye çaydanlıklar en çok kullanılan çaydanlık çeşitleri arasında yer almaktadır. Çelik çaydanlıklar ise çeyiz hazırlığı yapan kişiler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Son derece sağlam ve uzun ömürlüdür. Cam çaydanlıklar ise oldukça sağlıklı olmaları nedeni ile kullanılmaktadır. Sağlıklı olmasının yanı sıra cam çaydanlıkta demlenen çayın lezzetinin ayrı olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle kullanıcıların en çok tercih ettikleri çaydanlık çeşitlerinin ilk sıralarında cam çaydanlıklar gelmektedir. Cam çaydanlıkların yanı sıra sağlıklı olmaları nedeni ile porselen çaydanlık ve seramik çaydanlık modelleri de tercih sebebi olmaktadır.
Porselen çaydanlıklar özellikle evlerde kullanılmaktadır. Porselen çaydanlıkların farklı renkleri ve ebatları bulunmaktadır. Beyaz porselen çaydanlıklar en çok tercih edilenler arasında yer almaktadır. Renkli çaydanlıklar ise mutfaklarında estetik bir görüntü yakalamak isteyenler için idealdir. En çok kullanılan çaydanlık takımı renkleri arasında; beyaz, mavi, kırmızı, pembe, sarı ve mor gelmektedir. Çinko çaydanlıklar ise mutfaklarında vintage bir tarz yaratmak isteyen kişiler tarafından kullanılmaktadır. “Mavi çaydanlık” olarak da adlandırılan bu nostaljik çaydanlıkların farklı ebatları bulunmaktadır.
Talepler ve ihtiyaçların artması ile birlikte çaydanlık modelleri de oldukça çeşitlenmeye başlamıştır. Her ihtiyaca ve zevke yönelik çaydanlık çeşitleri bulunabilmektedir. Çaydanlıkların gövde bölümlerinin malzemeleri değişiklik gösterebilmektedir. En çok tercih edilen çaydanlık çeşitlerinin en başında çelik çaydanlıklar gelmektedir. Çelik çaydanlıklar özellikle evlilik hazırlığı yapan kişiler tarafından oldukça tercih edilmektedir. Çelik çaydanlık modelleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Çok fazla tercih edilmesinin temel sebebi ise kaliteli çelik çaydanlıkların son derece sağlam ve dayanıklı olmasıdır. Kolaylıkla paslanmama özelliğine sahiptir. Bu sayede uzun yıllar süresince gönül rahatlığı ile kullanılabilmektedir.
Pslanmaz çelik çaydanlık hem çok uzun yıllar boyunca kullanılabilmekte hem de parlaklığını kaybetmemektedir. Çelik çaydanlıkların kulpları ile kapak kısımları çeşitli renklerde olabilmektedir. Kişiler kendi ihtiyaçlarına bağlı olarak küçük boy, orta boy veya büyük boy kaliteli çelik çaydanlık modellerini tercih edebilmektedirler. En kaliteli çaydanlık üreticisi markalarının başında gelen Aryıldız çaydanlıkların farklı modelleri ve boyutları kolaylıkla bulunabilmektedir. Birinci kalite paslanmaz çelikten üretilen çaydanlıklar ateşli ocaklarda çok uzun yıllar süresince kullanılabilmektedir.
Çaydanlık fiyatlarını belirleyen bazı faktörler bulunmaktadır. Çaydanlığın kalitesine, boyutuna, markasına, üretildiği materyale ve kullanım özelliklerine göre fiyat değişikliği olabilmektedir. Çelik çaydanlık fiyatları ve cam çaydanlık fiyatları diğer çaydanlık çeşitlerine göre daha yüksektir. Bunun nedeni ise kaliteli çelikten üretilen çaydanlıkların çok uzun yıllar süresince kullanılabilmesidir. Son derece dayanıklı ve sağlamdır. Cam çaydanlıklar ise hem sağlıklı hem de uzun ömürlüdür. Çaydanlık modellerinin boyutuna göre de fiyatlandırma değişmektedir.
Küçük çaydanlıklar büyük çaydanlıklara göre fiyat olarak daha uygundur. Endüstriyel amaç ile kullanılan çaydanlıklar ise çok geniş kapasiteye sahip oldukları için fiyatları da yüksektir. Çaydanlık markalarına göre de fiyat farklılığı olmaktadır. Her bütçeye uygun çaydanlık modeli bulunabilmektedir. Online alışverişlerde çaydanlık modelleri dönemsel kampanyalara girebilmektedir. Kampanya dönemlerinde en kaliteli, ucuz çaydanlık çeşitleri satın alınabilmektedir.
Hem evlerde hem de iş yerlerinde oldukça fazla kullanılan çaydanlıklar, Türk kültürü içerisinde yaygın olarak tercih edilmektedir. Türk mutfağında çayın ayrı bir önemi bulunmaktadır. Çay keyfinin vazgeçilmez gereci olan çaydanlıkların ise birçok farklı çeşidi bulunmaktadır. Her kesime hitap eden çaydanlık çeşitleri içerisinden kişiler kendi zevklerine uygun modelleri tercih edebilmektedirler. Kullanıcılar tarafından sıklıkla kullanılan çaydanlık çeşitlerinin en başında emaye çaydanlıklar gelmektedir. Mutfak malzemelerinde emaye malzeme oldukça fazla kullanılmaktadır. Mutfakta kullanılan birçok üründe emaye bulunabilmektedir.
Emaye çaydanlıklar ekonomiktir. Bu nedenle sıklıkla tercih edilmektedirler. Klasik çaydanlık modelleri genellikle emayeden üretilmektedir. Oldukça sağlam ve dayanıklı olma özellikleri ile ön plana çıkmaktadırlar. Emaye çaydanlıklar uzun yıllar süresince güvenle kullanılabilmektedirler. Emaye çaydanlıklar düzenli olarak temizliklerinin yapılması sayesinde parlaklığını kaybetmemektedir. En kaliteli çaydanlık üreticisi markalar arasında yer alan Paçi emaye çaydanlık modelleri ise özellikle çeyiz hazırlığı yapan kişiler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Paçi emaye çaydanlık modellerinin her zevke hitap eden rengi bulunmaktadır.